[ Pobierz całość w formacie PDF ]
pełni łaski, przeto suponują u przyjmującego stan łaski, która go uczyniła silnym.
Artykuł 2
CZY ZNAJOMOZ CAAEGO PISMA ZWITEGO JEST WYMAGANA U
KANDYDATA DO ZWICEC? /14/
Wydaje się, że znajomość całego Pisma św. jest konieczna, bo:
1. Kto ma nauczać prawa, powinien je znać. Malachiasz mówi: Wargi kapłana
powinny strzec wie dzy"1, A więc powinien on mieć znajomość całego prawa.
2. Zw. Piotr pisze: Bądzcie zawsze gotowi do obrony wobec każdego, kto
domaga się od was uzasadnienia tej nadziei, która w was jest"2. Lecz wykazać racje
wiary i nadziei potrafi tylko ten, kto doskonale zna Pismo św. A zatem ci, którzy
przystępują do święceń, powinni posiadać tę wiedzę, bo do nich stosują się słowa
apostoła.
3. Nikt nie czyta odpowiednio tego, czego nie rozumie. Czytać bez zrozumienia
to czytać bez po żytku", mówił Katon\ Lecz właśnie funkcja lektora,
reprezentującego jeden z ostatnich stopni święceń, pole ga na czytaniu Starego
Testamentu, jak powiedziano4. Przeto lektor powinien znać cały Stary Testament.
Tym bardziej zaś ci, którzy otrzymują jeszcze wyższe stopnie święceń.
Wbrew temu:
73
1. Wiemy, że wielu i to nawet w zakonach, bywa dopuszczonych do kapłaństwa,
chociaż prawie wcale nie znają Pisma świętego.
2. Co więcej czytamy w %7ływotach Ojców5 że prości mnisi o życiu świątobliwym
dopuszczani byli do kapłaństwa. A więc nie jest konieczna taka wiedza u tych, co
przystępują do święceń.
Odpowiedz: Wszelki czyn ludzki, jeśli ma być u-porządkowany, musi być kierowany
rozumem. Stąd, aby spełnić funkcje przynależne do stopni swoich święceń, trzeba
mieć co najmniej tyle wiadomości, ile mu to jest potrzebne do sprawowania swego
urzędu. Tego więc minimum wiedzy wymaga się od tego, kto ma przyjąć święcenia, a
nie znajomości powszechnej całego Pisma św. Ta wiedza ma być mniej lub więcej
rozległa, według zasięgu otrzymanej przy święceniach władzy duchowej. Ci, którzy
stoją na czele innych, ponieważ mają pieczę nad duszami, powinni znać wszystko, co
się odnosi do nauki wiary i obyczajów. Inni powinni wiedzieć przynajmniej to, co
dotyczy funkcji odpowiadających ich święceniom.
Na 1. Kapłan spełnia podwójną funkcję: jedną główną, mającą za przedmiot
rzeczywiste Ciało Chrystusa; drugą dalszą, mającą za przedmiot Ciało mistyczne
Chrystusa. Ta druga funkcja zależy od pierwszej, a nie odwrotnie. Tak więc bywają
liczni tacy, którzy po dopuszczeniu do kapłaństwa spełniają tylko pierwszą funkcję,
jak np. zakonnicy, którzy nie mają powierzonej sobie pieczy nad duszami. Nie
oczekuje się z ich ust słów zakonu, żąda się tylko, aby sprawowali sakramenty. Toteż
wystarcza im tylko wiedza potrzebna do zachowania obrzędu w sprawowaniu
sakramentów.
Inni powołani są do spełniania tej drugiej funkcji, której przedmiotem jest ciało
mistyczne Chrystusa. Od tych wierni oczekują znajomości prawa. Toteż powinni
posiadać znajomość tego prawa oczywiście nie najzawilszych jego subtelności, bo
w tych należy uciekać się do przełożonych lecz tego wszystkiego, co odnosi się do
wiary i należytego postępowania wiernych, o czym powinni być pouczeni. Co do
74
kapłanów wysoko postawionych w godności, to jest biskupów, to powinni oni znać
nawet trudne zagadnienia prawa i to tym lepiej, im wyższą zajmują pozycję.
Na 2. Dowieść swej wiary i swej nadziei, to nie znaczy koniecznie dowodzić ich
przedmiotu niewidzialnego, lecz po prostu wykazać ich właściwość i prawomocność,
co znów nie wymaga tak zbyt wielkiej wiedzy.
Na 3. Lektor nie ma obowiązku wyjaśniać ludowi Pismo św. jest to zadanie zlecone
stopniom wyższym jego funkcja polega tylko na czytaniu. Nie wymaga się więc od
niego takiej wiedzy, by mógł rozumieć całe Pismo św., lecz tylko taką, by mógł czytać
poprawnie. Ponieważ ta wiedza jest łatwa i dostępna wielu umysłom, przeto można
słusznie przypuszczać, że przyjmujący święcenia nabędzie ją o ile jej jeszcze nie
ma a tym bardziej jeśli ją nabywa.
Artykuł 3
CZY WYSTARCZ ZASAUGI %7łYCIA, ABY BY WYZWICONYM? /15/
Wydaje się, że dla samych zasług życiowych można dostąpić jakiegoś stopnia święceń
kapłańskich, bo:
1. Zw. Jan Chryzostom mówi: Nie każdy kapłan - sacerdos - jest święty, ale
każdy święty jest kapłanem. Otóż zasługa życia czyni świętym, a tym samym
kapłanem; tym bardziej odnosi się to do innych stopni kapłaństwa.
2. W porządku natury te byty zajmują wyższe miejsce, które są bliższe Bogu i
więcej uczestniczą w Jego dobroci2. Otóż przez świętość i wiedzę człowiek zbliża się
bardziej do Boga i otrzymuje większy udział w Jego dobroci. A więc przez to samo
uczestniczy w ja kimś stopniu kapłaństwa.
Wbrew temu:
Zwiętość raz nabyta może być utracona, podczas gdy kapłaństwo raz otrzymane
jest nieutracalne. A więc kapłaństwo nie polega na zasłudze świętości.
75
Odpowiedz: Między przyczyną i jej skutkami musi zachodzić należyta proporcja.
Dlatego, jak w Chrystusie - z którego łaska spływa na wszystkich ludzi - ma być
pełnia łaski, tak w sługach Kościoła - których zadaniem jest dawanie nie łaski lecz
łaski sakramenty3 - wejście w stopień kapłaństwa (gradus ordinis) powoduje nie to, że
mają łaskę, lecz to, że otrzymują jeden z sakramentów łaski.
Na 1. Zw. Jan Chryzostom używa słowa sacerdos od czynności dawania świętości:
sacra dam4; tak rozumując, każdy sprawiedliwy człowiek pomagający komuś
świętymi zasługami, w pewnym znaczeniu może być nazywany święto-dawcą. Nie
bierze on tej nazwy w jej znaczeniu, jakie mu nadano: według którego nazwa sacerdos
- kapłan została ustanowiona na oznaczenie kogoś, kto daje świętość przez udzielanie
sakramentów.
Na 2. Rzeczy naturalne stają się wyższe od innych przez to, że mogą na nie
oddziaływać dzięki swej formie, i właśnie dzięki posiadaniu doskonalszej formy są od
nich wyższe. Lecz słudzy Kościoła są postawieni na czele wiernych nie dlatego, by im
udzielać czegoś na mocy własnej świętości, to bowiem może tylko sam Bóg, ale są
tylko posługaczami i jakby narzędziami życia, które spływa od głowy na członki.
Dlatego hierarchia kapłańska nie jest bynajmniej podobna do hierarchii w naturze,
jakkolwiek wolno dopatrywać się między obiema pewnej analogii.
Artykuł 4
CZY TEN, KTO DOPUSZCZA DO ZWICEC TEGO NIEGODNYCH, POPEANIA
GRZECH? /16/
Wydaje się, że dopuszczający do święceń niegodnych, nie popełnia grzechu, bo:
1. Biskup potrzebuje pomocników spełniających mniejsze zadania. Otóż nie mógłby
znalezć wystarczającej ich liczby, gdyby wymagał od nich tego zespołu przymiotów,
jakie opisują święci. Jest więc wytłumaczalny, jeśli wyświęci niektórych nie
76
posiadających wszystkich tych przymiotów.
2. Kościół potrzebuje ministrów nie tylko do szafowania dobrami duchowymi,
lecz także do zarządzania dobrami doczesnymi. Otóż niekiedy bywają tacy, którzy nie
posiadając wiedzy czy świętości, mogą być mimo to zdolni do kierowania dobrami
doczesnymi bądz to z racji znaczenia w świecie, bądz to z naturalnego sprytu. Wydaje
[ Pobierz całość w formacie PDF ]