[ Pobierz całość w formacie PDF ]
emocji z nieznaną na co dzień osobą. Przesyłanie tą drogą zdjęć stało się zwyczajem powszechnym. Coraz
częściej nawiązywana jest sieć wzajemnych znajomości, wspólnych zainteresowań. Fani piłki nożnej
zwołują się celem kibicowania swojej drużynie, inni internauci umawiają się na randkę. Rośnie korzystanie
z ogromnych zasobów informacji Internetu, co oznacza wzrost dopływu informacji z poza bliskiego
otoczenia. Internet spotężniał do tego stopnia, że staje się wraz z telewizją tzw. czwartą władzą.
Równocześnie zwiększa się jego opiniotwórcza rola, w polityce włącznie z możliwością głosowania. Działa
reklama i obsługa handlowa, w internetowych sklepach można dokonać zakupu nawet wirtualnych postaci i
przedmiotów gier komputerowych. Reklama ma cechy sondażu poziomu umysłowego społeczeństwa, które
(jak się wydaje na podstawie poziomu propozycji reklamowych), nie grzeszy nadmiarem inteligencji.. Nowe
formy komunikowania się w Internecie jak blogi czy reklamowe spamy, już dzisiaj stały się wszechobecne.
Poza tym w sieciach telekomunikacyjnych tkwi niestety również duży szkopuł: nie da się zakazać
dewiantom, handlarzom narkotyków, przestępczym gangom korzystania z cyberprzestrzeni Internetu.
Trend do integracji wszystkich środków przekazu w jeden, ogólnoświatowy system telekomunikacji,
35
ostatecznie połączył jednokierunkowy system massmediów z systemem każdy z każdym . Już dzisiaj
obserwujemy wzrastającą interaktywność mediów, co w coraz to większym stopniu umożliwia prywatny
wybór danych wiadomości, muzyki, audycji, filmów czy specjalistycznych programów w wybranym przez
odbiorcę czasie. Telewizja Polska przewiduje, że w 2012 roku stacje telewizyjne przekazywać będą 85%
informacji poprzez Internet, wraz z jego możliwością zwrotnego połączenia odbiorcy z nadawcą.
Równocześnie każdy internauta może włączyć się w obieg informacji w wybranym przez siebie zakresie.
Taka prywatyzacja sfery telekomunikacji być może w pewnym stopniu uzdrowi obecną sytuację w kulturze.
Pierwszą jaskółką jest nobilitacja gier komputerowych, które są dziś najdynamiczniej rozwijającą się
dziedziną rozrywki. Zdecydowanie wpływają na inteligencję w sposób dodatni. Cytuję Wiesława Godzica:
Gry niosą więcej pożytku niż szkód. Mają ogromną wartość edukacyjną. Tytuły historyczne i strategiczne,
m.in. Cywilizacja, mogą być świetnym narzędziem do poznawania procesów historycznych. Najgorsze jest
to, że młodzi ludzie masowo grają, a nauczyciele i rodzice nie rozmawiają z nimi o tym, bo gier nie
rozumieją i nie chcą zrozumieć. Tymczasem dzięki Internetowi i obecności gier komputerowych, masowe
media przechodzą wielką rewolucję stają się prawdziwie interaktywne . Mirosław Filiciak z Instytutu
Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego: Gry komputerowe są awangardą tzw. kultury
uczestnictwa, w której odbiorca może doprawić dzieło z uwzględnieniem własnych preferencji .
* * *
Jak na razie, wyrosła na glebie telekomunikacji kultura popularna w jakimś stopniu zastępuje kulturę
wysoką, odstawia ją na bocznicę. Nie tylko w USA trwa sławienie przeciętniaków. Liczy się tylko wygląd
medialny, tylko przekaz medialny jest nośny, tylko on dociera do społeczeństwa. Określenie że ktoś jest
medialny, coś jest medialne, wydarzenie jest medialne, urosło do rangi wymogu. Najwyżej cenioną
osobistością jest medialny idol. Medialność w coraz większym stopniu wpływa na decyzje polityczne.
Kultura wysoka wraz ze sztuką objęta została prawom rynku. Jean Baudrillard: Wydarzeniem staje się tylko
to, co zostaje uznane za wydarzenie przez media . Wytwór staje się wytworem sztuki dopiero po
nagłośnieniu.
Ten raczej niezbyt budujący obraz kultury w społeczeństwach cywilizacji informatycznej, spowodowany
został o wiele szybszym rozwojem technik telekomunikacyjnych w stosunku do przemian kulturowych.
Kultura popularna rozlała się prawie w całym świecie raczej powierzchownie, stanowi widoczny, pozornie
jednolity naskórek - który pokrywa kłębiące się uprzedzenia, etniczne i religijne animozje. Analogicznie,
podobna na całym świecie stylistyka zdjęć nie oznacza wspólnych form myślenia, wspólnych postaw wobec
problemów współczesnego świata. Tradycyjne, lokalne kultury nie dorosły do postrzegania świata w
aspekcie globalnym, ponad podziałami kulturowymi. Musi upłynąć jeszcze sporo czasu, aż fakt zaistnienia
globalnej łączności telekomunikacyjnej dotrze do głębszych warstw społecznej świadomości . Największy
sęk w tym, że rozwój techniki jest coraz szybszy, a na nadążanie za nim kultury może po prostu nie
wystarczyć czasu.
Ciekawe zagadnienia odnośnie kultury popularnej zawarł Rafał Drozdowski w swojej książce Obraza na
obrazy Strategie społecznego oporu wobec obrazów dominujących. Po wprowadzeniu w problematykę
36
współczesnej ikonosfery (w której nie bagatelną rolę gra fotografia), szczegółowo omawia współczesne
formy oporu w przestrzeni publicznej nielegalnych lub tolerowanych graffiti, wlepek, T-shirtów, tatuaży,
skaryfikacji, silikonowych identyfikatorów. Opisuje społeczną dystrybucję poprzez wirtualne galerie, a także
prostytucję wirtualną. Zatrzymuje się przy komórce z aparatem fotograficznym, podkreślając jej
megamobilność, możliwości megakontroli, napięcia społeczne z nią związane. Porusza problem walki z
graffiti, uważa cielesność za pole walki (opresyjność estetyk). Nie sposób dużej liczby poruszonych przez
niego problemów streścić w kilku zdaniach, przytaczam więc tylko jeden cytat związany ze sztuką: z
punktu widzenia reguł sztuki opór wobec najsilniej rozpowszechnionych i najbardziej nachalnych wzorców
obrazowania jest bowiem jej zadaniem statutowym
Kultura mediów
Kultura mediów wpisuje się w kulturę popularną. Jej wyodrębnienie można uzasadnić niezwykle
gwałtownym rozwojem technologicznym światowych sieci telekomunikacyjnych, który powoduje zupełnie
nowe konsekwencje społeczne. Rozwój ten jest również przyczyną powstawania relacji dotychczas
nieznanych, a dotyczących społeczeństw cywilizacyjnie rozwiniętych. Pragnę omówić dwie, wzajemnie się
zazębiające sieci: Internet i telefonię komórkową. Ich najważniejszą cechą rozwojową jest globalny zasięg,
obejmujący praktycznie wszystkie miejsca na naszej planecie, oraz niesłychana mobilność telefonii
komórkowej, której określenie mianem telefonii jest zupełnie nie adekwatne do wykonywanych dzisiaj
funkcji. Będę więc posługiwał się skrótem komórka , chociaż w sprzedaży nazywana jest przenośnym
komputerem multimedialnym (wersja tzw. wypasiona ).
Na początek moich rozważań, chcę wymienić kilka cech współczesnej kultury mediów. Przede wszystkim
chodzi o łatwość dostępu do wszelkiej informacji bieżącej i historycznej zawsze i wszędzie, oraz możliwość
natychmiastowej łączności z każdym odbiorcą z dowolnego miejsca do dowolnego miejsca globu. Co
[ Pobierz całość w formacie PDF ]